Evcil hayvanlarımızın sağlıklı ve uzun bir ömür sürmeleri için düzenli aşılamalar büyük önem taşır. Aşılar, sadece hayvanlarımızı değil, aynı zamanda insanları da etkileyen bulaşıcı hastalıklara karşı önemli bir koruma sağlar. Bu yazıda, evcil hayvanlarda — özellikle kedi ve köpeklerde — hangi aşıların ne zaman yapılması gerektiğini detaylı bir şekilde ele alacağız.

Kedi Aşı Takvimi

Yavru Kedilerde Aşı Takvimi

Yavru kediler, doğumdan sonraki ilk haftalarda annelerinden aldıkları antikorlarla korunurlar. Ancak bu doğal bağışıklık zamanla azaldığı için 6-8 haftalık olduklarında aşı programına başlanmalıdır.

• 6-8 Haftalık: İç ve dış parazit tedavileri yapılır. Bu uygulamalar, bağışıklık sisteminin zayıf olduğu bu dönemde hayati önem taşır.
• 8 Haftalık: İlk karma aşı yapılır. Bu aşı; panlökopeni (kedi gençlik hastalığı), herpesvirüs ve calicivirüs gibi solunum yolu hastalıklarına karşı koruma sağlar.
• 9 Haftalık: Lösemi (FeLV) aşısının ilk dozu yapılır. Bu aşı, özellikle dış ortama çıkan veya başka kedilerle temas eden yavrular için önemlidir.
• 10 Haftalık: Karma aşının ikinci dozu uygulanır. Böylece ilk dozun oluşturduğu bağışıklık pekiştirilir.
• 11-12 Haftalık: Lösemi aşısının ikinci dozu yapılır.
• 12-14 Haftalık: Kuduz aşısı yapılır. Kuduz, zoonotik bir hastalık olduğu için bu aşı hem yasal bir zorunluluktur hem de halk sağlığı açısından kritiktir.

Yetişkin Kedilerde Aşı Takvimi

Kedilerde bağışıklık sisteminin korunması için yıllık tekrar aşıları gereklidir. Aşılamanın düzenli yapılması, özellikle dış ortamla teması olan kedilerde önemlidir.

• Karma Aşı: Yılda bir defa tekrarlanır.
• Kuduz Aşısı: Yılda bir defa uygulanması zorunludur.
• FeLV (Lösemi) Aşısı: Dışarı çıkan ya da başka kedilerle sık temasta bulunan kedilerde yılda bir uygulanması tavsiye edilir.

Köpek Aşı Takvimi

Yavru Köpeklerde Aşı Takvimi

Yavru köpeklerde de aşılamaya 6 haftalıkken başlanmalıdır. İlk aşılamalar, yavrunun bağışıklık sistemini en yaygın ve ölümcül hastalıklara karşı güçlendirir.

• 6 Haftalık: İlk parazit uygulamaları ve Puppy DP (Distemper + Parvovirüs) aşısı yapılır.
• 8 Haftalık: İlk karma aşı yapılır. Bu aşı; distemper (gençlik hastalığı), parvovirüs, adenovirüs ve parainfluenza gibi hastalıklara karşı koruma sağlar.
• 9 Haftalık: Corona virüs aşısının ilk dozu yapılır. Özellikle yavrularda ishal ve kusma ile seyreden hastalıklara karşı koruyucudur.
• 10 Haftalık: Bronşin (kennel cough – KC) aşısı yapılır. Özellikle köpek pansiyonları, eğitim merkezleri veya köpek parklarına giden yavrularda önerilir.
• 11 Haftalık: Karma aşının ikinci dozu yapılır.
• 12 Haftalık: Corona virüs aşısının ikinci dozu yapılır.
• 13 Haftalık: Bronşin aşısının ikinci dozu yapılır.
• 14 Haftalık: Kuduz aşısı yapılır. Kuduz, hem hayvan hem insan sağlığı açısından en kritik hastalıklardan biridir.
• 15 Haftalık: Lyme (kenelerle bulaşan hastalık) aşısının ilk dozu yapılır.
• 16-17 Haftalık: Karma ve Lyme aşılarının üçüncü dozları yapılır.

Yetişkin Köpeklerde Aşı Takvimi

Yetişkin köpeklerin bağışıklığını canlı tutmak için düzenli aşılamaya devam edilmelidir.

• Karma Aşı: Yılda bir kez yapılır.
• Kuduz Aşısı: Yılda bir kez yapılması yasal olarak zorunludur.
• Bronşin Aşısı: Köpek sosyal hayatı yüksekse (örneğin pansiyon, köpek parkı vb.) yılda bir tekrarlanmalıdır.
• Corona ve Lyme Aşıları: Risk faktörlerine göre veteriner hekimin önerisiyle yılda bir yapılabilir.

Aşıların Önemi

Aşılar, bağışıklık sistemini destekleyerek ölümcül hastalıklara karşı koruma sağlar. Ayrıca, toplum sağlığı açısından da büyük önem taşır; özellikle zoonotik (hayvandan insana bulaşabilen) hastalıkların yayılmasını engeller.

Aşılar Neden Önemlidir?

• Önleyicidir: Hastalık oluşmadan önce bağışıklık oluşturur.
• Hayat Kurtarır: Panleukopeni, parvovirüs ve kuduz gibi ölümcül hastalıklardan korur.
• Ekonomiktir: Tedavi maliyetlerinden çok daha düşük bir yatırımla hastalıklardan korunmak mümkündür.
• Toplum Sağlığına Katkı Sağlar: Kuduz gibi zoonotik hastalıkların insanlara bulaşmasını önler.

Aşı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Aşıdan sonra hafif ateş, halsizlik, enjeksiyon yerinde şişlik gibi tepkiler normaldir.
• Aşıdan sonraki 24 saat boyunca hayvanınızı aşırı yormaktan kaçının.
• Şiddetli alerjik reaksiyon durumunda (kusma, yüz şişmesi, nefes darlığı) derhal veteriner hekime başvurulmalıdır.

Sonuç

Evcil hayvanların aşı takvimi, sağlıklı bir yaşam sürmeleri ve topluma bulaşıcı hastalıkların yayılmasını engellemek açısından kritik bir rol oynar. Aşılar yalnızca hayvanınızın değil, sizin ve çevrenizin sağlığı için de bir güvenlik önlemidir. Veteriner hekiminizle birlikte hayvanınızın yaşam tarzına uygun bir aşı programı belirlemek, sorumlu bir hayvan sahibi olmanın en temel adımlarından biridir.